بسم الله الرحمن الرحیم
برترین قاری و بهترین تلاوت 15 ویؤگی قرائت 1 معنویت
ویژگی های تلاوت استاد منشاوی:
در این قسمت از تحلیل های اساتید و قراء محترم مصری و ایرانی بهره گرفته ایم.
و در تحلیل استاد منشاوی را با استاد خلیل الحصری در تجوید و استاد عبدالباسط در صوت و استاد مصطفی اسماعیل در لحن و مقامات مقایسه کرده ایم البته با احترام به این سه قاری و نیز با احترام به دوستان و علاقمندان فقط برای کشف حقیقت و اینکه نباید در گفتن حقایق ملاحظه کرد.
الف- ویژگی های کلی تلاوت مرحوم منشاوی
1- معنویت، خشوع و خضوع
مهمترین و اولین ویژگی منحصر به فرد تلاوت مرحوم منشاوی خشوع، خضوع، حزن و روح تلاوت است که با هیچ زبانی قابل توصیف نیست و هر کس به فراخور حالش این ویژگی را با کلماتی مانند روحانی، معنوی، ملائکی، ملکوتی، صدای حور العین، صدای فردوس، الصوت الخاشع، الصوت الباکی، صدای گریان، صوت القلب، امیرالقلوب، صوت حزین، صوت شجی، اداء رحمانی، رئیس جمهور احساس و... وصف کرده اند و هر توصیفی و وصفی از تلاوت منشاوی بعد از آن مطرح است و استاد منشاوی از این توصیفات و لقبها فراوان دارد، لذا قراء و حفاظ و مرتل خوان های ما هم توجه کنند که باید اولین چیزی که از تلاوتشان به مستمع می رسد فقط و فقط معنویت و خشوع و خضوع و حزن باشد چیزی که در همان ابتدا از تلاوت استاد منشاوی به ذهن می رسد. یعنی گفته نمی شود صدای منشاوی زیباست گفته نمی شود الحانی که بکار می برد زیباست گفته نمی شود تجویدش بهترین تجوید است نخستین ویژگی منشاوی همان روح قرآن است و نه چیز دیگر در حالیکه خواهیم دید همه ملاک ها و امتیازات تلاوت خوب در استاد منشاوی به بهترین نحو موجود است اما اولین و تنها جلوه او روحانیت تلاوتش است. سایر جلوه ها نه در عرض این ویژگی بلکه در طول و با فاصله زیادی قرار دارد
بعد وقتی وارد تحلیل جزئیات تلاوتش می شویم بازهم در هر قسمت معنویت و روحانیت حرف اول را می زند و این تنها خصوصیت استاد منشاوی است که در هیچ قاری مطلقا دیده نمی شود.
اما سایر اساتید هرکدام در چیزی معروف شده اند مثلا استاد الخلیل حصری به نیکویی اداء و تجوید و استاد عبدالباسط به زیبایی صدا و استاد مصطفی اسماعیل به کاربرد نغمات معروف شده اند.
امام صادق علیه السلام فرمود: «مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ لَمْ يَخْضَعْ لِلَّهِ وَ لَمْ يَرِقَّ قَلْبُهُ وَ لَا يُنْشِئُ حَزَناً وَ وَجَلًا فِي سِرِّهِ فَقَدِ اسْتَهَانَ بِعِظَمِ شَأْنِ اللَّهِ تَعَالَى وَ خَسِرَ خُسْرَاناً مُبِيناً فَقَارِئُ الْقُرْآنِ مُحْتَاجٌ إِلَى ثَلَاثَةِ أَشْيَاءَ قَلْبٍ خَاشِعٍ وَ بَدَنٍ فَارِغٍ وَ مَوْضِعٍ خَالٍ فَإِذَا خَشَعَ لِلَّهِ قَلْبُهُ فَرَّ مِنْهُ الشَّيْطَانُ الرَّجِيمُ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ فَإِذَا تَفَرَّغَ نَفْسُهُ مِنَ الْأَسْبَابِ تَجَرَّدَ قَلْبُهُ لِلْقِرَاءَةِ وَ لَا يَعْتَرِضُهُ عَارِضٌ فَيَحْرِمَهُ بَرَكَةَ نُورِ الْقُرْآنِ وَ فَوَائِدَهُ فَإِذَا اتَّخَذَ مَجْلِساً خَالِياً وَ اعْتَزَلَ عَنِ الْخَلْقِ بَعْدَ أَنْ أَتَى بِالْخَصْلَتَيْنِ خُضُوعِ الْقَلْبِ وَ فَرَاغِ الْبَدَنِ اسْتَأْنَسَ رُوحُهُ وَ سِرُّهُ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ وَجَدَ حَلَاوَةَ مُخَاطَبَاتِ اللَّهِ تَعَالَى عَزَّ وَ جَلَّ عِبَادَهُ الصَّالِحِينَ وَ عَلِمَ لُطْفَهُ بِهِمْ وَ مَقَامَ اخْتِصَاصِهِ لَهُمْ بِفُنُونِ كَرَامَاتِهِ وَ بَدَائِعِ إِشَارَاتِهِ فَإِنْ شَرِبَ كَأْساً مِنْ هَذَا الْمَشْرَبِ لَا يَخْتَارُ عَلَى ذَلِكَ الْحَالِ حَالًا وَ عَلَى ذَلِكَ الْوَقْتِ وَقْتاً بَلْ يُؤْثِرُهُ عَلَى كُلِّ طَاعَةٍ وَ عِبَادَةٍ لِأَنَّ فِيهِ الْمُنَاجَاةَ مَعَ الرَّبِّ بِلَا وَاسِطَةٍ فَانْظُرْ كَيْفَ تَقْرَأُ كِتَابَ رَبِّكَ وَ مَنْشُورَ وَلَايَتِكَ وَ كَيْفَ تُجِيبُ أَوَامِرَهُ وَ تَجْتَنِبُ نَوَاهِيَهُ وَ كَيْفَ تَتَمَثَّلُ حُدُودَهُ فَإِنَّهُ كِتَابٌ عَزِيزٌ لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ فَرَتِّلْهُ تَرْتِيلًا وَ قِفْ عِنْدَ وَعْدِهِ وَ وَعِيدِهِ وَ تَفَكَّرْ فِي أَمْثَالِهِ وَ مَوَاعِظِهِ وَ احْذَرْ أَنْ تَقَعَ مِنْ إِقَامَتِكَ حُرُوفَهُ فِي إِضَاعَةِ حُدُودِه[1]» کسی که قرآن تلاوت کند و قلبش برای خداوند خاشع نشود و قلبش نرم نگردد و حزن و ترس از خدا ایجاد نکند به عظمت خداوند بی اعتنایی کرده و زیان کار خواهد بود پس قاری قرآن به سه چیز نیاز دارد قلب خاشع و بدن فارغ و پس اگر قلبش برای خدا خاشع شد شیطان از او فرار می کند که خدا فرمود هنگام تلاوت قرآن از شر شیطان به خدا پناه ببر و اگر نفسش را فارغ کرد قلبش برای قرائت قرآن اختصاص پیدا می کند
حزن و خضوع خشوع در تلاوت
امام صادق علیه السلام فرمود: «إِنَّ الْقُرْآنَ نَزَلَ بِالْحُزْنِ فَاقْرَءُوهُ بِالْحُزْنِ.[1]؛ : قرآن براى اندوه (و تاثر در نفوس مردمان) نازل شده پس آن را با آواز حزين بخوانيد.»
و آن حضرت فرمود: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ع إِذَا وَقَفْتَ بَيْنَ يَدَيَّ فَقِفْ مَوْقِفَ الذَّلِيلِ الْفَقِيرِ وَ إِذَا قَرَأْتَ التَّوْرَاةَ فَأَسْمِعْنِيهَا بِصَوْتٍ حَزِينٍ.؛ خداى عز و جل بموسى بن عمران عليه السلام وحى فرمود:كه هر گاه برابر من ايستادى چون شخص زبون و نيازمندى بايست، و هر گاه تورات ميخوانى بآواز حزين بخوان.»
حفص در باره تلاوت حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام می گوید: « كَانَتْ قِرَاءَتُهُ حُزْناً فَإِذَا قَرَأَ فَكَأَنَّهُ يُخَاطِبُ إِنْسَاناً.» تلاوت امام موسی بن جعفر با حزن بود و هرگاه تلاوت می کرد گویی انسانی را مورد خطاب قرار می داد.[2]
لذا بهتر است از قاری تقلید کرد که حزن در تلاوت داشته باشد
تلاوت هیچ یک از قراء جز معدود قرائی مانند شیخ رفعت حزن حاکم بر تلاوت منشاوی را ندارند.
[1] - الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 614
[2] الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 606
2- تأثیر بر دلها
یکی از مهمترین القاب استاد منشاوی امیرالقلوب است و در توصیفاتش گفته شده او با دل مجروحش تلاوت می کند و بدون اجازه و با سرعت برق وارد دلها می شود و دلها را پاره می کند و خون خشوع جاری می سازد.
حضرت امام صادق علیه السلام در تفسیر و رتل القران ترتیلا از امیرامومنین علی علیه السلام روایت کردند که فرمود: «بَيِّنْهُ تِبْيَاناً وَ لَا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعْرِ وَ لَا تَنْثُرْهُ نَثْرَ الرَّمْلِ وَ لَكِنْ أَفْزِعُوا قُلُوبَكُمُ الْقَاسِيَةَ وَ لَا يَكُنْ هَمُّ أَحَدِكُمْ آخِرَ السُّورَةِ. قرآن را آشکار کن نه مانند شعر و نه مانند نثر بلکه دلهای سختتان را به فزع بیفکنید و هم شما رسیدن به آخر سوره نباشد.
|